Opublikowane w

CMENTARZ ŻYDOWSKI w Zabrzu

MA 139 LAT

Bardzo zaintrygował mnie kolor cmentarnej bramy.
Pomyślałam,że musi mieć jakąś symbolikę.
Wszak Niemcy kazali nosić Żydom żółte opaski ,a policja żydowska,
zwana była” Żółtą”z racji koloru otoku na czapce.

Poszukałam na forum Żydów i znalazłam odpowiedź na pytanie,
które zadał ktoś,zainteresowany tym tematem, jak ja.

oto ona:

Ale nie jestem przekonana…

Cmentarz (kirkut) w Zabrzu, powstał w roku 1872

Działkę,wielkości 1 ha ,podarował Gminie Żydowskiej- Guido Donnersmarck.
Według tradycji,musiała się znajdować w oddaleniu od najbliższych zabudowań-
minimum 25 metrów,ogrodzona.
Ma kształt litery L.
Znajduje się na niej 671 nagrobków w 14 kwaterach.

za Wikipedią:
Podstawową różnicą między cmentarzem chrześcijańskim, a żydowskim jest odmienne traktowanie grobu. Poczucie chrześcijańskie pozwala na jego naruszenie i na dokonanie nowego pochówku po określonym czasie. Cmentarz nieużywany przez długi czas może być zlikwidowany. Według zasad judaizmu każdy nagrobek i cały cmentarz jest nienaruszalny, tak długo, jak znana jest jego lokalizacja. Do wyjątkowych należą przypadki, gdy ekshumacji dokonuje się: dla przeniesienia szczątków do grobu w Ziemi Świętej lub do grobu rodzinnego, dla przeniesienia z cmentarza nieżydowskiego, jeśli cmentarzowi zagraża profanacja lub podmycie przez wodę.

Dariusz Waleriański.

Człowiek który o cmentarzu wie wszystko.
Pasjonat.Miłośnik historii.
Walczy o każdą cegłę.
Pracownik Muzeum Miejskiego.

Max Böhm ,najbogatszy na ówczesne czasy mieszkaniec Zabrza.
Żył lat 69.
Urodzony 1835, zmarł w roku 1904.
Założyciel Gminy Żydowskiej i bardzo dla niej zasłużony.
Fundator Domu Pogrzebowego przy cmentarzu.
Filantrop,członek sejmiku powiatowego.
Założył fundację,która miała wspierać biedniejszych mieszkańców,bez względu na ich wiarę.

Na lewo macewa 21-letniej Małgorzaty.Córka Maxa?

Swoje cierpienie wyrażają rodzice 14-letniego Alfreda.Synka..Maxa?


Uroczystościami związanymi z pochówkiem,zajmowało się Święte Bractwo „Chewra Kadisza” założone w roku 1870.


Ukochana dwuletnia Ruth…

Nasze ukochane dziecko.Nasze słoneczko..Franiu.

A życie toczy się dalej…

Tego chłopca,widziałam z daleka;

Dlaczego siedzisz tu,tak nieruchomo??

Pilnuję rowerów…

Opublikowane w

BUTY OD GABORA . Początek dał Pius.

co może łączyć Beatlesów,

Audrey Hepburn,Marylin Monroe,Marlona Brando,Joan Collins,

czy Catherine Deneuve ?

a współcześnie Claudię Schiffer czy Angelę Merkel?

Ta nazwa:


Pierwszy raz z nazwą GABOR,zetknęłam się w dzieciństwie.
Przeczytałam te kilka liter ,na podeszwie czyichś butów  z rodziny.
Zapadły mi w pamięć.
Niedawno, na wystawie sklepu obuwniczego w Giessen,
zainteresowały mnie sznurowane trzewiki z mięciutkiej skóry,
pięknie wykrojone z delikatnie wyciętym ornamentem.
To od Gabora;powiedziała ekspedientka.
Uznałam to za przeznaczenie  😉

W Polsce mało się wie o tej firmie.Pierwszy salon powstał niedawno we Wrocławiu.
Następne już w Łodzi,Warszawie i Krakowie.

A Gabor
zrewolucjonizował przemysł obuwniczy.
Jako pierwszy-przykleił podeszwę do cholewki.
Dotąd była przyszywana.
To obuwie było jak Volkswagen-dla ludu 🙂
Kobiety pokochały WYMYŚLONE  przez firmę BALERINY,proste,wygodne,a wielki świat zachwycił się nimi w latach 60.
No bo przecież ,Rock and Rolla,tańczyło się w balerinach.
Audrey Hepburn,zagrała w nich w „Śniadaniu u Tiffany’ego”.
Noszenie butów od Gabora,było cool!

Okazało się że Pius Gabor,był szewcem ze… Strzelec Opolskich.

Pius z Lucy i synami:Joachimem i Georgiem na wczasach w Świeradowie Zdroju.
Rok 1937.
(zdjęcie z archiwum p.Hylińskiej)

Wraz ze swoją żoną ,prowadził najpierw naprawy,następnie produkcję obuwia.

gabor

Warsztat znajdował się na terenie  obecnego  więzienia.
Dziś, w tym miejscu,skazani produkują buty robocze.
Widoczna wieża kościoła św. Wawrzyńca,sąsiaduje z domem Gabora.
Czyli,można stwierdzić,że do pracy miał blisko .
Pewnie chodził pieszo 🙂

Produkowane w warsztacie buty,sprzedawał tu.
To jego kamienica.Krakauerstrasse 5,obecnie Rynek 26-27.
Na górze mieszkał z rodziną,na dole handlował.


Wygląd obecny.

111

Pani Gaborowa z mężem i pracownikami.

W roku 1945,kiedy wojna miała się ku końcowi,
tknięta przeczuciem,piątkę swoich synów,
wysłała do rodziny w Lipsku.

Sama,wraz z mężem została na miejscu,
aby pilnować swojego geszeftu.
Nie uciekli,jak większość mieszkańców Strzelec.
Nie uwierzyli w niebezpieczeństwo.
Zapłacili za to życiem..
Zostali rozstrzelani,dzień po wkroczeniu Armii Czerwonej .
W remizie,na obrzeżach miasta.
Nie mają grobu.


Tablica pamiątkowa na miejscowym cmentarzu,poświęcona ofiarom wojny,Piusowi i Lucy również.

*****

Po wojnie, bracia  Gaborowie,uciekają z komunistycznego DDR ,do Niemiec Zachodnich.
Dwóch z nich ,Joachim i Bernard,kontynuuje dzieło ojca.

Większość maszyn,to handel wymienny.Pierwszy Singer ,został kupiony za spieniężony złoty zegar.

Po wielu,wielu trudnych przejściach,
(Bernhard ginie w wypadku samochodowym),

1111gabor

Joachim,już sam, otwiera w Rosenheim pod Monachium, dzisiejszą  fabrykę.
Ma jeszcze dwie: w Austrii i na Słowacji

Synowie Gaborów nie zapomnieli o korzeniach.
Kontaktując się proboszczem w czasie stanu wojennego,wspierali pomocą byłych pracowników rodziców.

**********
Pan Joachim,na okoliczność otwarcia salonu we Wrocławiu,odwiedził swoją Ojcowiznę.
Przywiózł syna.
Achima.

Achim i Joachim.

Trzecie pokolenie produkujące „Buty od Gabora”

43-letni Achim przejął dowództwo 6 lat temu.Po skończonych studiach i służbie wojskowej,podjął praktykę u ojca.
Sam chodzi tylko w czarnym obuwiu,choć nie tylko z własnej firmy.
Na stanie, zawsze 12 par.
Jak mówi, wychował się w pudełku od obuwia.
Wie o firmie wszystko.
Najpierw,po poznaniu człowieka,kieruje wzrok na dół,dopiero patrzy w oczy.

Obecnie zarządza 245 pracownikami w macierzystej firmie.
A wszystkich zatrudnionych,również  w innych krajach-jest 2.761.

Produkuje 6 ml par butów rocznie.



A deklaruje ,że nosi tylko czarne obuwie 🙂

Dziękuję Prezesowi Radia Opole P.Teresie Kudybie za cenne informacje.

Opublikowane w

BAWARIA (Bajery) :)

(Bajery, to nazwa Bawarii określana przez Ślązaków np:mieszkam na Bajerach )

To co napiszę dziś, jest absolutnie subiektywne.
Wynika tylko z moich spostrzeżeń i obserwacji.

Bawarka- to pierwszy kontakt z tą nazwą.
Dziadek pijał herbatę w białym porcelanowym kubku.
Babcia parzyła ją,zawsze świeżą, w imbryku,a potem następował ten moment,kiedy z herbaty zamieniała się w magiczną BAWARKĘ.
Dolewała do kubka mleka.
Dziś wiem,że to styl angielski,
ale ja też piję ..bawarkę.


Oczywiście nikt w Bawarii nie pija herbaty,tam żłopie się piwsko 😀

Bawaria to państwo w państwie.

Życie Bawarczyków inne jest, niż w pozostałych  landach.
Płynie wolniej, pszaśniej ,rubaszniej.

Administracyjnie ,jest  w granicach Niemiec od 1949.
Bawaria ,to największy i najbogatszy land,który marzy o autonomii.
I nie ma na to szans.
Niemcy zazdroszczą Bawarczykom bogactwa,
którego ci, dorobili się nie tylko na rolnictwie.
I ich nie lubią.
Za ich mowę-niemowę,bliższą,z racji położenia, Austriakom.
Za slang,akcent,za katolicyzm,za Grüss Gott
za niewiedzę o Wolfgangu Goethe.
Nabijają się z jodłowania,kapel,”Bauer szuka żony„(program TV),


Klasyka stroju bawarskiego:sznurowany gorset i fartuch.
Do tego nieodzowna szarotka.

oktober
Dziewczyny chwalą się biustami,co szczególnie widoczne jest
podczas Oktoberfestu w stolicy Bawarii,Monachium:


Stroje ,szyte są z najwyższej jakości materiałów:
bawełny i wełny.Delikatne i miękkie.
Z pięknymi motywami.Podobają mi się bardzo!


Skórzane męskie portki 😀 .
Prawdziwa Bawaria !


Niemcy  śmieją się też  z białej kiełbasy

853

w której więcej jest  zielonej pietruszki niż mięsa;

Kpią w kabaretach
z braku okrzesania,
i z tego,że po obiedzie,muszą zamanifestować jego koniec,
stosownym dźwiękiem 🙁
a od stołu wstają  bez słowa,pozostawiając odsunięte krzesło.

Na starych sztychach widać,co było zajęciem Bawarczyków po zejściu z pola. 😀

Ci co mieli naprawdę dużo,w sensie bogactwa,
wchodzili do establiszmentu.Tak powstawała arystokracja.
Byli wśród nich szaleńcy,
zabijaki,utracjusze i prawdziwi bohaterowie

Zostały po nich zamki-fantasmagorie o wielkości własnej.
Jest ich wiele,na wzgórzach lub w górach.Ale wszystkie mają cechę wspólną-
TAKIE SĄ TYLKO W BAWARII.

Bawaria,to  giganty  :  BMW,Siemens,Audi ,Saturn,Media Markt itd,
Ale prym wiedzie i tak ZIEMIA
Bo Bawaria,to:

240

żyzne gleby,

241

025

i kilometrami ciągnące się pola.

242
a nad nimi , najpiękniejsze niebo,jakie widziałam…

Na drzwiach od stodoły,rosną winogrona…bogatemu,to nawet byk się ocieli 😀

A propos byka .Obecnie,hitem na You Tube jest pieśń o krowie,
która uciekła z transportu do rzeźni ! 😀

Mu,mu ,jestem krowa Iwona ,
mam takie samo serce jak ty..

Już widzę jak się kiwają w knajpach,z podniesionymi kuflami 😀 😀 😀

**********************

Pierwszy raz,moje wyobrażenie o czymś,pozostało.
To nie stereotyp
Bawaria jest taka,jak się o niej mówi….
A może jeszcze bardziej  😀

TO MENTALNOŚĆ.

Opublikowane w

LANDSHUT.Kościół św.Marcina

z honorowym tytułem Bazyliki Mniejszej,nadanej przez papieża Jana Pawła II.
Z daleka wygląda jak Kościół Mariacki.
Tylko ten wzrost…
W 1385 ,budowę sali kościelnej podjął się mistrz murarski Hans Krumenauer,
zaś dokończył w obecnym kształcie w roku 1500 Hans von Burghausen.
W ciągu 110 lat budowy i przekształcania kościoła pracowało przy nim pięciu architektów.

Element dziękczynny dla Hansa von Burgausena.
Został pochowany przy kościele,ale od XIX,nie ma już pochówków.
Wmurowano więc tę tablicę w skrzydle świątyni.

Kościół farny pod wezwaniem St.Martina jest najwyższym w Bawarii,
a dzięki ceglanej wieży,ma status najwyższego,murowanego na świecie.
130,6 to jej wysokość.
Budowano ją 55 lat.

Oprócz elementów rzeźbionych-cały jest z cegły.
Do budowy użyto 5.000 bali jodłowych.

Mnie fascynują detale ,jak w filmach Izabelli Cywińskiej,
gdzie dokładnie

widać

pracę prawdziwych artystów.

RZEMIEŚLNIKÓW.

Opublikowane w

LANDSHUT wesele 1475

LANDSHUTER HOCHZEIT
Ludwig Bogaty (1417-1479) książę bawarski na Landshucie .
Bogaty,jak przydomek wskazuje,posiadał zasobne włości-węgiel.
Miał dobra i porywczy charakter.

Stawiał się zarówno sąsiadom,biskupom ale i cesarzowi .
Wytoczył kilka wojen i wygonił z landu Żydów.

Ale zadbał o przyszłe pokolenia; założył  w Monachium uniwersytet.

Jednak w Landshucie  pamiętają go głównie z wydarzenia,którego odtwarzanie stało się tradycją;

Ludwig,zeswatał i ożenił swojego syna Jerzego z Jadwigą Jagiellonką;
Georg,Herzog von Bayern–Landshut(1455-1503)
Jadwiga Jagiellonka (1457-1502)

korona jadwigi Jagiellonki z Ladndshut

Korona naszej Jadwigi

 Landshuter Hochzeit-Landshuckie wesele
odbyło się w roku 1475.

*********************

lan1
Jadwiga, wjechała do miasta, po bez mała dwóch tygodniach podróży,
jak Kleopatra-w zaprzęgu miała 1200 koni.
Tego samego dnia 14 listopada, wzięła ślub.
Najpierw jednak,zatrzymała się
w dużym żółtym domu, Grasberger Haus -,Unter den Bogen (pod łukami)
zwanym też na tę okoliczność obecnie -Domem Narzeczonej.


Stąd,podążała do widocznego tu kościoła,
pod wezwaniem św.Marcina. Nie miała daleko,ale i tak jechała karetą. 🙂

Po ślubie,zabawa!

Największa impreza ówczesnej Europy!
Ze wszystkimi wielkimi możnymi  tego świata;
Na weselu, jadło i piło …. 10.000 gości !
I jak podają bardzo szczegółowe kroniki, zjedzono:
320 woły 1500 owiec 1300 jagniąt 500 cieląt 40.000 kurcząt!

************


Piękny  biały zamek,


góruje nad miastem.

Sztych: kościół St.Jodoks i zamek Trausnitz

Młodzi zamieszkali na zielonym wzgórzu,
w przepięknym zamku Trausnitz.
Małżeństwo było kontraktowe, bez miłości, w celu zjednoczenia się przeciw Osmanom.

Posag Jadwigi wyniósł 32.000 zł węgierskich,płatne w ciągu 5 lat.

Związek nie był szczęśliwy- Jerzy, nieodpowiedzialny książę
lubił kobiety i alkohol (zmarł zresztą na marskość wątroby.)
Spłodził pięcioro dzieci;dwie córki i trzech synów.
Wszyscy chłopcy umarli wcześnie,nie doczekawszy sukcesji.
Jerzy upokarzał żonę licznymi romansami,w końcu ,wygonił ją po 10 latach….


Jadwiga osiadła we dworze Burghasen,gdzie zmarła w samotności ,w wieku 45 lat.
Mąż przeżył ją o rok,miał 48 lat.

******************

Współcześnie,nieustająca konkurencja stolicy Dolej Bawarii, Ladnshutu,
ze stolicą landu Monachium, doprowadziła w roku 1902,
do powstania Komitetu Obchodów Wesela 1475.
Pierwsi wpadli na ten pomysł,przedsiębiorca Georg Trippel
i restaurator Joseph Linnbrunner.

 Miało to być impreza konkurencyjna dla Oktoberfestu,
obchodzonego  w Monachium od roku 1810.

To jest chyba jedyne wytłumaczenie,bo książę Georg, alkoholik,
niczym szczególnym dla Landshutu się nie zasłużył
ani życiorysem,ani dokonaniami.
Bez męskiego potomka, jego ojczyzna popadła w wojnę sukcesyjną.

*****************
I tak, kalka weseliska ruszyła w roku 1903.
Bogatemu wszystko wolno,dlatego do II wojny światowej imprezę obchodzono co roku.
Ale od jej zakończenia, co cztery lata (następna w 2013).

Dzięki szczegółowym opisom w kronikach ,
można odtworzyć wszystkie detale:
turnieje,rzemiosło,jedzenie,stroje,łącznie z kształtem guzików- wszystko jak w oryginale.
W stroje z epoki, przebiera się ok 2000 statystów.

weswe

Przybywa ogromna rzesza widzów i turystów z całego świata.
W ciągu 3 tygodni ,nawet milion gości !

Podążając śladem naszej królewny Jadwigi,wielu Polaków osiedliło się w Landshucie.
Szczególnie Ślązaków,w pierwszych rzutach emigracji.
Obecnie są dużą,zorganizowaną społecznością.

Landshut wesele

Wszystkim parom
najlepszego !Żeńcie się z miłości i bądźcie szczęśliwi <3
Na koniec, trochę kumoterstwa::Fotografia ślubna śląsk
Ma szczęśliwą rękę,więc korzystajcie!

Jak widać,mapa plecakowa 🙂
Ale rozpoznacie mam nadzieję miejsca,których szukacie .
Opisałam po polsku i dodałam kropeczkę 🙂
Powodzenia!

Opublikowane w

LANDSHUT RATUSZ

Landshut

w Dolnej Bawarii, to kolejne miasto które mnie oczarowało.
Niestety lało,i mimo mojego umiłowania deszczu-
przeszkadzało w robieniu zdjęć.
Miasto obecnie ma 62.700 mieszkańców,pierwsza wzmianka po roku 500-tnym.

Landshut założył książę bawarski Ludwik I.
Od 1231 roku było siedzibą rodu Wittelsbachów,
od 1255 także książąt bawarskich.

Ratusz w Landshut powstawał trzyetapowo.
Z połączenia trzech sąsiadujących kamienic.

Pierwsza ,środkowa została zakupiona przez miasto w roku 1380.

pozostałe dwie, kolejno w latach 1452-1503.

Wraz z północnym skrzydłem ,
Ratuszowi przypadła część z przepięknym kamiennym wykuszem i rzeźbą.

Mamy i my wkład w historię tego miasta.
W roku 1475,Jerzy Bogaty ożenił się z naszą Jadwigą Jagiellonką.

jag2

W roku 1883 rozbudowano Salę Główną Ratusza

rathaus

a ściany ozdobiono obrazami i freskami przedstawiające wesele królewskie.
Mieści się tutaj również Urząd Stanu Cywilnego,
więc śluby odbywają się w cudownej scenerii.
A samo wesele ?

O tym w następnej opowieści…


CDN

Opublikowane w

MARIAN KONIECZNY od pomników.

Jak na koziorożca przystało,jego życie toczy się wyżej.
Te wyższe formy swojej pracy,stawia na cokoły.

Marian Konieczny urodził się 13 stycznia 1930 w Jesionowie.

Ukończył Średnią Szkołę Plastyczną i Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie.
Był uczniem Xawerego Dunikowskiego.
Jako pilny członek PZPR,umiejętności szlifował
w Instytucie Repina w Leningradzie.
Dlatego z taką łatwością wykonywał pomniki żywego socjalizmu,ciężkie,szpetne.

jak nieistniejący już,ten potwór z Nowej Huty.
Teraz straszy Skandynawów,kupili go Szwedzi 🙂

Pomnik Pstrowskiego w Zabrzu,górnika którego został uhonorowany za:

dabrowa
Pomnik Aleksandra Zawadzkiego w Dąbrowie Górniczej,

zo12

Pomnik wdzięczności Armii Radzieckiej  w Częstochowie,w trakcie demontażu.

ppp
czy przyczyniający awantury w mieście -Walk Rewolucyjnych w Rzeszowie.

W Jubileuszowych Wydawnictwach
(mistrz w ubiegłym roku skończył 80 lat) te dzieła nie znajdują dużo miejsca .

Nadeszły nowe czasy…

Pan Profesor Konieczny(były rektor uczelni w której studiował) zmienił front.
Rzeźba w Licheniu.

To też dzieło Koniecznego.Nike jest piękna.
Tylko złośliwi narzekają,że umięśniona jak pływaczka z DDR.

Popiersie Swinarskiego w Muzeum Teatru Starego.

i pomnik nagrobny Barbary Kwiatkowskiej- Lass na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Rzeźba to najtrudniejszy,ale i najtrwalszy ze wszystkich, wyraz artystyczny.

Pochopnie nie burzyć,bo jest świadectwem historii.
Ale i nie przyzwyczajać siebie i następnych pokoleń,do brzydoty.
I nie stawiać z powodu trendów,mody w każdym mieście,
bo tracą na znaczeniu.

Opublikowane w

ESSEN KATEDRA i HUNDERTWASSER

Katedra pod wezwaniem Matki Bożej i Świętych Męczenników, Kosmy i Damiana.
Budowana w latach 845-870.
W roku 946 płonie Essen.Po 76 latach istnienia, ogień trawi również ówczesny kościół.
Odbudowuje go Matylda z opactwa kolońskiego.
Katedra, niszczona była  jeszcze  trzykrotnie.Trzykrotnie odbudowana.
Po raz ostatni,do roku 1958,po zbombardowaniu przez aliantów.

Świetlik do krypty Biskupa Alfrida.W.II.
Widać też jak strasznie lało!

Gotyckie krużganki.

Ekspozycja najstarszego odnalezionego elementu świątyni.

Westwerk.

Ołtarz w najstarszej części katedry.

Widoczny świecznik siedmioramienny datowany na rok 1000.Wykonany na polecenie Matyldy.Obok Złotej Madonny-najcenniejszy zabytek Katedry.

072

Rzeźba z piaskowca,przedstawiająca grób Jezusa.Gotyk.Znajduje się po prawej stronie od ołtarza głównego.

Złota Madonna.Wykonana z litego drewna,okrytego płatkami złota.Rok 980.
Miejsce kultu,jak u nas Czarna Madonna w Częstochowie.
Widziałam jak długo i żarliwie modlił się ten czarnoskóry chłopak.

Rzeźba trumienna, dziękczynna,przedstawiająca jedną z dam,arystokratkę,darczyńcę wspomagającą obudowę świątyni.

Skarbiec.Znajduje się na wewnętrznym dziedzińcu katedry.
Wewnątrz wota, oraz pamiątki o znaczeniu historycznym:
insygnia Ottonów-Korona Ottona III,krzyże procesyjne,miecz Kosmy i Damiana,
relikwiarz z gwoździa Jezusa,wyroby z kości słoniowej,malarstwo,precjoza.
Fotografowanie- verboten!

***

  Ronald McDonald House Essen

Budynek został otwarty w 2005 roku i jest ostatnim projektem architektonicznym
artysty Friedensreich Hundertwassera
Znajduje się na terenie Grugapark w Essen.
Jest tymczasowym domem dla rodzin z ciężko chorymi dziećmi
leczonymi w Szpitalu Uniwersyteckim w Essen.
W 17 apartamentach rodzice  mieszkają, ale mają też wsparcie terapeutów
gotowych do pomocy dniem i nocą.

Z okien widać klinikę.

m.inmaginem.inmagine

hw

207

210